11 tips om beter je grenzen aan te geven

Het aangeven van jouw grenzen op een goede manier is belangrijk. Op deze manier zorg je ervoor dat niemand jouw grenzen ze overschrijd. Daarnaast is het handig om grenzen voor jezelf te stellen, zodat je hier ook zelf niet overheen gaat. Het kan soms best wel lastig zijn om je grenzen aan te geven, dit geldt voor het aangeven van grenzen richting anderen, maar ook voor het aangeven van grenzen richting jezelf. 

Eigenlijk gaan we heel vaak over onze eigen grenzen heen. Of we laten anderen hier over heen gaan. Dit kan zorgen voor veel irritatie bij jezelf, maar ook bij de ander. Wanneer iemand anders over jouw grenzen heen gaat, kan dat een heel naar gevoel geven aan jou. Je kunt hier veel last van krijgen. Misschien denk je op het moment zelf, dat het niet zo erg is, maar door anderen iedere keer over jouw grens heen te laten gaan, kan het op een bepaald moment heel naar zijn. 

Hieronder vind je 11 tips waardoor jij uiteindelijk je grenzen beter kunt aangeven.

1. Het belang van grenzen aangeven

Als eerste is het noodzakelijk dat je gaat inzien waarom het belangrijk is dat jij jouw grenzen aangeeft. Het is belangrijk dat een ander weet wanneer iets te ver gaat en wanneer een grens is bereikt voor jou. Door dit tijdig en duidelijk aan te geven, weet de ander heel duidelijk hoe dit er voor jou uitziet.

Het is goed dat je eerst zelf weet waar jouw grenzen liggen. Als je dit zelf niet weet, hoe kun je het dan aangeven richting een ander? Bij tip 2 ga je dit verder uitzoeken voor jezelf.

2. Waar liggen jouw grenzen?

Weet jij waar jouw grenzen liggen? Schrijf dit op. Je kunt een groot vel papier pakken of een schrift. Hier zet je verschillende kopjes op, bijvoorbeeld vrienden, werk, thuis etc.

Wat zijn jouw grenzen op het werk? Je kunt met jezelf afspreken en met je baas dat je niet overwerkt, omdat dit ten koste gaat van me-time. Je hebt dit nodig, om je weer op te laden voor een nieuwe werkdag. Of dat je maar 1 extra dag gaat helpen bij je vriend op de boerderij ipv meerdere dagen. Doordat je van te voren over verschillende situaties en momenten hebt nagedacht, overvalt het je minder op het moment zelf wanneer zoiets aan je gevraagd wordt.

Je kunt natuurlijk altijd je grenzen wat bijstellen. Misschien vind je het wel helemaal niet erg om 1 keer extra te werken, maar dit betekent niet direct dat je dit dan elke keer moet doen. Vaak verwachten andere mensen, dat wanneer je 1 keer ja zegt, het de volgende keer ook weer een ja is. Maar dat is niet waar. Wees je daarom heel bewust van je eigen grenzen en blijf je hier ook bewust van.

Naarmate je ouder wordt en je leven er anders uitziet, kunnen je grenzen ook heel erg gaan veranderen. Dit is normaal en hoort ook wel een beetje bij het leven. Dit is dus zeker niet gek en/of raar, maar juist heel normaal. Je hebt naarmate je ouder bent meer meegemaakt en kijkt anders tegen bepaalde dingen aan. Helemaal prima dus. Misschien heb je zelf kinderen en wil je niet meer zoveel werken en/of overwerken. Je wil ook genoeg tijd met je gezin hebben. Dit kan ervoor zorgen dat je niet meer wil overwerken, omdat je kinderen hebt bijvoorbeeld.

3. Maak je grenzen concreet

Je hebt in de vorige stap globaal opgeschreven waar jouw grenzen liggen. Nu ga je jouw grenzen nog concreter opschrijven. Werk ze helemaal uit en bedenk hoe het ideale eruit ziet voor jou. Bijvoorbeeld: ik werk per week maximaal 1 keer een uur over. Of ik help mijn vriend maximaal 2 uur extra in de week met zijn bedrijf, naast mijn eigen werk.

Wanneer jij je eigen grenzen concreet hebt gemaakt voor jezelf, kun je hier ook echt wat mee doen en het aangeven richting anderen. Een heel belangrijke stap dus.

4. Bescherm je grenzen

Je hebt voor jezelf heel duidelijk (als het goed is) wat je grenzen zijn en hoe je hier tegenaan kijkt. Doordat je je grenzen concreet hebt gemaakt, kun jij je grenzen ook beschermen. Ik bedoel hiermee dat je je grenzen aan kunt geven richting anderen. Bewaak jouw grenzen. Zorg dat anderen hier niet zomaar overheen gaan en houdt voor ogen dat jouw grenzen belangrijk zijn. En dat anderen hier niet zomaar overheen mogen gaan.

5. Spreek je verwachtingen uit

Het is handig om je verwachtingen uit te spreken richting anderen. Dit kunnen verwachtingen zijn met betrekking tot school, werk, vrienden, relaties etc. Misschien verwacht jij wel van een ander dat hij of zij jou iedere dag een berichtje stuurt wanneer je ziek bent. Maar denkt de ander hier heel anders over. Spreek dit uit naar een ander. Zo wordt je ook niet iedere keer teleurgesteld.

Er ontstaan heel vaak misverstanden en/of discussies doordat mensen andere verwachtingen hebben. Dit komt ook heel vaak voor op de werkvloer. We verwachten als mens zijnde vaak dat anderen precies hetzelfde doen, reageren en dezelfde inzet tonen. Dit is natuurlijk bijna nooit zo, want iedereen is anders en gaat op zijn of haar eigen manier met dingen om. Je moet jezelf daarom dus ook niet vergelijken met anderen, want dat heeft helemaal geen zin.

Het enige wat je eigenlijk kunt doen is je verwachtingen uitspreken richting de ander. Je weet natuurlijk nooit wat de ander hier mee doet of gaat doen, maar dan heb jij in ieder geval aangegeven wat jouw verwachtingen zijn. Meer kun je op dat moment dan ook niet, het ligt dan echt bij de ander. Je hebt dit (helaas) niet in de hand.

6. Zeg nee

Zeg nee tegen de ander wanneer je iets niet wilt. Bij grenzen aangeven is het heel belangrijk om nee te zeggen. Soms kun je uitleggen waarom je nee zegt en waarom dit een grens is voor jou. Bijvoorbeeld; ‘Nee ik kan morgen niet komen helpen, want ik heb andere plannen’. Dit hoeft natuurlijk niet altijd, je hoeft je niet altijd te verantwoorden. Soms is het gewoon zo of heb je geen zin. Dat mag ook en dat is jouw goed recht.

Het is daarnaast belangrijk om je grenzen vanuit de ik-vorm te benoemen. Dus dat dit jouw grens is. Richt het echt op jezelf. Bijv. ‘Ik vind het niet fijn wanneer je zo tegen me praat. Ik krijg het gevoel dat ik een klein kind ben en niks goed kan doen’.

Wees je er wel bewust van, dat wanneer je bijvoorbeeld wel ja zegt tegen iemand anders, dat de ander hier dan ook op rekent. Natuurlijk kan er wat tussenkomen, dat het jou niet meer lukt, maar de ander rekent hier dan wel op.

7. Nee is nee

Wat heel vervelend kan zijn en wat de meeste mensen denk ik wel herkennen, is dat anderen niet altijd een nee kunnen accepteren. Ze blijven maar doordrammen en doorgaan om te zorgen dat je toch uiteindelijk ja zegt. Laat je hier niet toe verleiden en houdt het bij een nee. Nee is soms gewoon nee. Mocht iemand toch de hele tijd blijven doorgaan, dan kun je op een gegeven moment ook zeggen; ‘Ik heb heel duidelijk nee gezegd, ik vind het nu een beetje vervelend worden. Ik loop even weg’. Op deze manier laat je duidelijk merken dat het nee is en blijft en dat je het niet fijn vindt hoe het gaat.

Ik kan me voorstellen dat het soms best wel lastig is om bij een nee te blijven. Dat vind ik zelf soms ook wel lastig. Wanneer een ander je echt pusht en doorgaat, wordt je dit wel een stukje moeilijker gemaakt. Maar, blijf bij je nee en luister naar jezelf. Je hoeft het niet altijd voor een ander te doen!

8. Geef je grenzen aan wanneer je niet heel hoog in je emoties zit

Het is belangrijk dat je je grenzen op een rustige manier kunt aangeven. Wanneer je heel hoog in je emoties zit, dus wanneer je bijvoorbeeld heel erg boos bent, kan het helemaal verkeerd overkomen bij de ander. Het lukt je dan waarschijnlijk niet om het op een rustige manier te zeggen. Je kunt daarom beter wachten tot je emotie weer wat gezakt is en het pas gaan aangeven op een rustiger moment.

Wil je je grenzen toch heel graag aangeven op dat moment zelf, dan kan het goed zijn om eerst op te schrijven voor jezelf of om met iemand anders te bespreken wat je wilt zeggen. Op deze manier kun je het vaak beter verwoorden. Je zegt zo ook minder snel dingen die je eigenlijk niet meent.

9. Wees je bewust van je lichaamstaal

Wanneer jij je grenzen aangeeft, is het goed om je bewust te zijn van je lichaamstaal en houding. Neem een krachtige houding aan. Op deze manier voel jij je zelfverzekerder en zal de ander jou (waarschijnlijk) ook eerder serieus nemen. Dit houdt in dat je bijvoorbeeld rechtop staat en je schouders naar achteren doet.

Wanneer je ingekrompen staat of zit, komt het veel minder krachtig over. De ander zal jou veel minder serieus nemen en denken dat je het misschien niet meent. Of dat je heel makkelijk over bent te halen en toch uiteindelijk ja zult zeggen. Je kunt hiermee oefenen voor de spiegel. Zo weet je hoe je overkomt en hoe het eruit ziet. Heel handig om een keer te doen.

10. Oefenen met grenzen aangeven

Je kunt ook nog oefenen met het aangeven van grenzen wanneer je dit lastig en/of spannend vindt. Wanneer je het lastig vindt om je grenzen aan te geven richting je baas of andere collega’s, is het natuurlijk niet handig om dit met hen te oefenen. Je kunt dit het beste oefenen met mensen waar je je fijn bij voelt. Bijvoorbeeld je partner, vrienden en/of familie. Kies iemand uit waarbij jij je veilig voelt en op je gemak. Het oefenen zal dan een stuk makkelijker gaan.

11. Terugkomen grenzen aangeven

Vaak denken we dat we direct een antwoord moeten geven, wanneer een ander iets aan je vraagt. Dit hoeft natuurlijk niet. Je kunt ook aangeven dat je het nog niet weet op dat moment en hier later op terugkomt. Je kunt er zo rustig over nadenken en alles even goed voor jezelf afwegen.

De valkuil hierbij is echter dat je maar blijft nadenken en piekeren. Je kunt het dus wel uitstellen en hier later op terugkomen, maar stel het niet te lang uit.

Succes! 🙂

Dit artikel is geschreven door Nienke Bussink

In 2012 afgestudeerd als Sociaal Pedagogisch Hulpverlener. Daarna bij diverse jeugdzorg instanties mensen mogen helpen met diverse problematieken. Nu ben ik Mental Coach en help ik mensen om het beste uit zichzelf te halen!

Website