12 tips om te stoppen met piekeren

Bij piekeren ben je de hele tijd aan het nadenken over gebeurtenissen die je meestal als negatief hebt ervaren. Wanneer je piekert, denk je vaak niet aan de leuke dingen, maar juist aan de vervelende gebeurtenissen. Het blijft maar in je hoofd zitten. Je kunt het niet zomaar uit je hoofd zetten. Constant gaan je gedachten hier weer naar toe. Je hebt er als het ware geen of weinig controle over.

Iedereen piekert natuurlijk wel eens, dat is helemaal niet gek. Wanneer je bijvoorbeeld ruzie hebt gehad of een spannende afspraak of toets hebt, kun je gaan piekeren. Er zit wel een verschil tussen piekeren en nadenken. Wanneer je aan het nadenken bent, leidt dit vaak tot een oplossing, terwijl dit bij piekeren vaak niet zo is en je gedachten maar door je hoofd blijven spoken. Het lukt je maar niet om het uit je hoofd te krijgen. Je wordt helemaal gek van deze gedachten.

Het vele piekeren kan ook je leven heel erg beïnvloeden. Je kunt hierdoor angstig worden en bepaalde situaties of plekken uit de weg gaan omdat je bang bent dat het gaat zoals jij dit in je hoofd bedenkt.

1. Word je bewust van het piekeren

Als eerste is het het belangrijkst dat jij je bewust wordt van het piekeren. Pas dan kun je het ook aanpakken en hier ook echt wat mee doen. Het is dus zaak dat je hier bij stil staat dat je überhaupt piekert. Misschien heb je dit zelf helemaal niet door of deels en denk je wel, ‘ach dat valt wel mee’.

Maak jij jezelf schuldig aan piekeren? En dan niet 1 keer, maar veelvuldig? Wanneer je hier ‘Ja’ op kunt beantwoorden, heb je de eerste stap gezet. Je bent je bewust dat je piekert en dat is al een hele goedee stap in de goede richting om van het piekeren af te komen!

2. Breng in kaart waar je over piekert en schrijf het van je af

Je bent je bewust geworden dat je piekert. Het is nu belangrijk en handig om te weten, waar je dan over piekert. De volgende vragen kunnen jou helpen om erachter te komen waar je over piekert en om dit verder in kaart te brengen voor jezelf:

• Op welke momenten pieker je vooral?
• Hoe vaak pieker jij per dag of per week? Maak dit zo concreet mogelijk.
• Hoelang duurt het wanneer je ergens over piekert? 
• Waar pieker je over?

Schrijf deze vragen op en beantwoord ze. Het kan heel fijn zijn om het van je af te schrijven. Laat alle gedachten hierover gaan en schrijf het maar op. Dit kan jou alleen maar helpen om van het vele piekeren af te komen. En dat is natuurlijk uiteindelijk wat jij wil bereiken.

Na het afronden van deze eerste 2 tips, ben je je bewust geworden van het piekeren en waar je precies over piekert. Dit zijn de eerste stappen die je moet zetten om hiervan af te komen. Super goed! 

Misschien pieker je alleen over je werk bijvoorbeeld, of over je financiën. Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat je over meerdere dingen tegelijk piekert en waar je je zorgen over maakt. Ik zeg dit wel vaker, maar wees hierin ook eerlijk naar jezelf. Pas dan kun je het ook echt aanpakken en veranderen. En dat is natuurlijk wel wat je graag wil.

3. Waar ben je bang voor?

Waar ben je bang voor en/of waar maak jij je zorgen over? Wanneer je piekert is het vaak zo dat je ergens bang voor bent of angst voor hebt. Pieker jij iedere avond over je werk, omdat je de volgende dag weer moet werken? Ben je bang om weer voor de klas te staan en vind je dit eigenlijk iedere dag heel spannend? Of ben je constant maar aan het piekeren over of je wel genoeg geld verdiend deze maand en je alles wel rond kunt breien? 

Deze tip is een vervolg op het in kaart brengen waar je over piekert, alleen dan nu nog een stap verder. Bij de vorige tip heb je opgeschreven waar je over piekert en hoe dit er verder uitziet. Bij deze tip is het goed om uit te zoeken waar je nou echt bang voor bent en waar je angsten liggen.

4. Wat zijn de gevolgen van piekeren bij jou?

Piekeren is helemaal niet leuk en je kunt hier behoorlijk lang in blijven hangen. Van piekeren word je vaak niet blij of vrolijk, maar juist gestrest, verdrietig en onrustig. Piekeren kan jou enorm veel tijd kosten en daarnaast heel veel energie. Dat is iets wat we helemaal niet willen. Het piekeren kan al jouw energie opslokken. 

Wanneer we in bed liggen is het vaak het moment, dat we gaan nadenken en piekeren. Of wanneer we in de avond na een dag hard werken op de bank neerploffen. Op deze momenten hoeven we helemaal niks en kunnen onze gedachten de vrije loop gaan. Dit gebeurt dan ook wel vaak.

Wat voor gevolgen heeft het piekeren bij jou? Zorgt dit ervoor dat je dingen, bepaalde situaties en/of mensen uit de weg gaat? Zorgt het ervoor dat je misschien wel slaapmedicatie neemt omdat je anders niet kunt slapen? Of zorgt het ervoor dat je iedere dag heel moe bent en hier constant mee bezig bent? Dit is per persoon heel verschillend uiteraard. Het piekeren zorgt bij de een voor veel grotere gevolgen dan bij een ander.

Het zou handig kunnen zijn om weer in kaart te brengen voor jezelf wat de gevolgen van piekeren zijn bij jou. Probeer ook eens verder te denken. Ga je dingen uit de weg of doe je wel gewoon alles wat je zou willen en moeten doen? Ik ben benieuwd!

5. Onderneem actie

Onderneem actie om het piekeren te stoppen of tegen te gaan. Je hebt nu uitgezocht waar het piekeren vandaan komt en wat het bij jou teweegbrengt. Doordat je deze vorige tips verder uit hebt gewerkt, kun je nu daadwerkelijk actie gaan ondernemen. 

Stel, je werkt op een school en staat voor de klas als docent. Je vindt het wel leuk, maar bent ook heel onzeker en piekert erover of je het wel goed doet en of je de kinderen het allemaal wel kunt leren. Oftewel, je twijfelt enorm aan jezelf en besteed veel tijd aan piekeren hierover. Je wil van dit piekeren af en kiest ervoor om daadwerkelijk actie te ondernemen om het aan te pakken. Of je gaat ervoor zorgen dat je zekerder wordt en kunt dit doen door het vragen van bevestiging, of je gaat op zoek naar een andere baan en hoopt dat het piekeren daarmee weg valt.

Mijn boodschap met deze tip is, dat wanneer het piekeren echt de overhand neemt, je zelf actie moet ondernemen. Dit kan iemand anders niet voor jou doen. Mocht je hier zelf echt niet uitkomen, dan kun je natuurlijk altijd hulp vragen aan een professional. 

6. Zoek afleiding en ga bewegen

Iedere keer wanneer je aan het piekeren bent ga je afleiding zoeken. Ga iets doen waardoor je niet meer bezig bent met piekeren en nadenken, maar doe iets wat jou hiervan afleidt.

Wat mij helpt, wanneer ik pieker, is om iets te gaan doen waarbij ik lichamelijk actief ben. Dus lekker wandelen, stofzuigen en de muziek aan of hardlopen bijvoorbeeld. Zoek iets wat voor jou werkt. Het is misschien even zoeken om te kijken wat passend is, maar ik weet zeker dat er iets voor jou bij zit wat jou kan helpen ter afleiding.

7. Deel je gepieker met anderen

Het kan soms super fijn zijn om met anderen te delen waar je over piekert. Misschien hebben zij wel goede tips voor jou. Maar alleen het delen van jouw verhaal kan al heel fijn en helpend zijn. Je draagt het dan niet meer alleen bij je, maar bent hier open over richting anderen. Dit kan een opluchting zijn. 

Heb jij iemand waar je het aan kwijt kunt? Iemand die je vertrouwt en waar jij je gehoord bij voelt? Deel dit eens met diegene.

8. Richt je op het positieve

Richt je op het positieve. Wat gaat er wel goed op een dag en wat is er wel leuk? Het is natuurlijk heel goed om stil te staan bij het piekeren, waar het vandaan komt etc. Maar het is daarnaast heel belangrijk om te kijken naar het positieve en de dingen die wel goed gaan.

Het is vast niet alleen maar negatief gedurende de dag. Dus begin je dag positief en bedenk wat voor leuks je uit die dag gaat halen. Kijk aan het einde van de dag ook weer even terug, voor het naar bed gaan bijvoorbeeld, op wat er die dag leuk was en wat er goed ging. Zo begin je de dag met een positief gevoel en sluit je de dag ook positief af. Dit gaat jou zeker helpen.

9. Relativeer

Is het echt zo erg waar je over piekert? Probeer dit voor jezelf te relativeren. Door het te relativeren, leer je datgene waar je over piekert los te laten. Door te relativeren zie je de zaken in de juiste proportie. Je kijkt naar wat er daadwerkelijk aan de hand is en maakt het niet zwaarder of erger dan het daadwerkelijk is.

Dit kan jou helpen om het allemaal wat luchtiger te zien en er niet zo zwaar aan te tillen. Probeer dit eens uit voor jezelf of het jou gaat helpen.

10. Focus je op datgene waar je invloed op hebt

Er bestaan heel veel dingen in het leven waar je geen invloed op hebt, bijvoorbeeld het weer, de tijd en op andere mensen. Maar op heel veel dingen heb je natuurlijk wel degelijk invloed. Dit kunnen ook de dingen zijn waardoor jij piekert. Misschien pieker je wel over geld, werk, de kinderen, relatie, je gezondheid of over jezelf. Het kunnen ook meerdere dingen tegelijk zijn waar je over piekert.

Belangrijk dat jij je focust op dat waar je wel invloed op hebt. Je hebt in zekere zin invloed op je geld, werk, kinderen, relatie, gezondheid en jezelf. Focus je dus op datgene waar je invloed op hebt. Dat kan je alleen maar verder helpen, dan je bezig te houden met zaken waar je totaal geen invloed op hebt.

11. Ontspanningsoefening

Wanneer jij veel aan het piekeren bent, is het goed om je aandacht te verzetten. Het constant maar bezig zijn met piekeren is vermoeiend.

Probeer een ontspanningsoefening te doen waar jij rustig van wordt. Je richt je dan bijvoorbeeld op je ademhaling en je lichaam en niet op het piekeren. Dit kan echt heel helpend zijn voor jou.

Heb jij wel eens eerder een ontspanningsoefening gedaan? Er zijn heel veel verschillende oefeningen te vinden op het internet die je kunt proberen. Wie weet heb je er wat aan en lukt het jou op deze manier om met het piekeren te stoppen. Dat is natuurlijk het uiteindelijke doel hiervan.

Je kunt ook eens een keer een lesje yoga proberen. Dit schijnt ook heel ontspannend te werken voor sommige mensen. Je zou dit ook een keer kunnen proberen, of iets van meditatie. Er zijn genoeg mogelijkheden wat dat betreft.

12. Accepteer het

Bij het lezen van deze tip denk je misschien wel: dat is makkelijk gezegd. Maar ik wil hem je toch meegeven als tip: Accepteer het. Wanneer je geen zin hebt om actie te ondernemen, of het lukt je niet om dit te doen, dan is het belangrijk om het te accepteren zoals het is. 

Hierboven heb ik je meerdere tips gegeven. Ik hoop dat het jou lukt om deze uit te voeren en daarmee een verandering te bewerkstelligen. Mocht het jou niet lukken om de tips in praktijk te brengen, dan adviseer ik je om het te accepteren zoals het is voor jezelf. Je vindt het dan nog steeds niet fijn, maar probeert er wel mee te dealen en mee om te gaan.

Uiteraard hoop ik natuurlijk dat je wel wat aan deze tips hebt, zodat je van het piekeren af komt. Veel succes met het uitvoeren van bovenstaande tips!

Dit artikel is geschreven door Nienke Bussink

In 2012 afgestudeerd als Sociaal Pedagogisch Hulpverlener. Daarna bij diverse jeugdzorg instanties mensen mogen helpen met diverse problematieken. Nu ben ik Mental Coach en help ik mensen om het beste uit zichzelf te halen!

Website