Wat zijn de eerste symptomen van stress?

Iedereen heeft wel eens te maken (gehad) met stress. Daar kun je vrijwel niet omheen. Maar wat is stress precies? Ik ga je hier meer over vertellen. Ik moet je er wel bij vertellen, dat stress zich wel bij iedereen heel verschillend kan uiten. En dat het ook verschillend is per persoon wat je onder stress verstaat, en wanneer je hier last van hebt. 

We zien stress vaker als iets negatiefs, dan als iets positiefs. Maar soms kan stress ook echt wel positief zijn. Raar, maar waar!

1. Wat is stress?

Stress houdt eigenlijk in dat je te maken hebt met een bepaalde druk of spanning. Het is, dus zoals ik al aangaf, niet per se iets negatiefs. Je hebt soms ook een beetje van deze stress nodig om goed te kunnen presteren en functioneren. Wanneer er te lang en te veel spanning is, kan er stress ontstaan. Daarbij is ook niet iedereen even gevoelig voor stress en kan de stress door verschillende oorzaken komen.

Ken je dat gevoel dat je een belangrijke toets of examen hebt? Of een sollicitatiegesprek, een belangrijke wedstrijd of iets anders spannends? Op deze momenten kan stress juist handig zijn en ervoor zorgen dat je alert bent. Je krijgt een soort van boost op dat moment en dit kan je heel erg helpen. Wanneer dat moment dan weer voorbij is, zal je stress ook vrijwel direct weer afnemen tot een normaal niveau. 

Stress kan er dus voor zorgen dat je beter presteert. Er komt adrenaline vrij, waardoor je extra power hebt als het ware. Je hebt wel een zenuwachtig gevoel dat je het spannend vindt, maar je hebt ook wel het idee dat je het allemaal aankunt en dat het vast wel goed moet komen.

Maar wanneer je last hebt van de stress en het jou echt gaat belemmeren, kan het jou in de weg gaan zitten. Je spreekt hier dan over ongezonde stress. Je stressniveau daalt niet meer en blijft de hele tijd hoog. Je hebt constant last van deze stress en kan niet meer goed tot rust komen. Dit is heel vervelend.

2. Symptomen

Je kunt te maken krijgen met verschillende symptomen door stress. Het is wel per persoon verschillend welke symptomen bij jou naar voren komen. Hieronder vind je de meest voorkomende klachten bij stress. Als je eenmalig een keer stress hebt, kun je misschien wel even last hebben van bepaalde klachten, maar dit verdwijnt gelukkig weer snel.

Hieronder de eerste symptomen van stress waar jij last van kunt hebben:

• Heel erg moe zijn en niet veel energie hebben
• Somber zijn
• Niet goed slapen
• Last hebben van hoofdpijn
• Last hebben van spieren en gewrichten
• Verminderde weerstand, waardoor je sneller ziek wordt
• Sneller emotioneel, huilen, boos en geïrriteerd zijn
• Gespannen en onrustig gevoel
• Vergeetachtigheid 
• Last hebben van je maag
• Duizelingen
• Overmatig zweten
• Piekeren

Zoals je ziet kun je dus te maken krijgen met heel veel verschillende symptomen. Het is per persoon heel verschillend hoe de stress zich uit. Er gebeurt in ieder geval veel wanneer jij te maken hebt met stress. Zowel op lichamelijk gebied als in je hersenen. Kijk goed welke symptomen jij als eerst herkent wanneer je stress ervaart.

Welke van de bovenstaande symptomen herken jij bij jezelf?

3. Gezonde stress

Hierboven heb ik al wat verteld over wat stress is en welke symptomen je kunt hebben van stress. Stress is dus een bepaalde mate van spanning.

Gezonde stress is positief. Spanning kan nuttig en zinvol zijn. Het zorgt ervoor dat je beter oplet en dat je adequaat reageert in een situatie. Je kent vast wel een paar situaties waar je vaak een beetje zenuwachtig voor bent en wat je spannend vindt. Zoals een belangrijk sollicitatiegesprek, een toets of examen of wanneer je een presentatie met geven. Het is heel normaal dat je hier gespannen voor bent. Ik ben zelf ook altijd wel een beetje gespannen wanneer ik een voetbalwedstrijd heb. Wanneer ik eenmaal begonnen ben en het gaat goed, zakt deze spanning/stress wel weer, maar van te voren kun je best een beetje gezonde spanning hebben. 

Je lichaam en je hersenen herstellen direct weer, wanneer de spannende situatie voorbij is. Dit is dus zeker geen ongezonde stress. Het is juist heel normaal.

4. Ongezonde stress

Wanneer er veel van je wordt gevraagd en wanneer je te veel wilt, kun je spreken van ongezonde stress. Je hebt het gevoel dat alles tegenzit en dat het niet meer lukt. Je kunt problemen hebben met school, in je privésituatie of op je werk. Dit kan voor extra spanning zorgen bij jou, waardoor jij meer stress ervaart. 

Je kunt niet goed ontspannen, omdat je eigenlijk de hele tijd gestresst bent. Je bent sneller geïrriteerd en moe. Je kunt niet goed in slaap komen. Het wordt echt een probleem en is ongezond voor jou. 

Probeer, wanneer je in een stressvolle of spannend situatie zit, bij jezelf te leren herkennen of het gezonde of ongezonde stress is. Sta hier bewust bij stil en kijk waar het onder valt. Wanneer het gezonde stress is, hoef je hier niet per se iets mee te doen. Je weet dat de spanning na die situatie vanzelf weer weg gaat. Wanneer het onder ongezonde stress valt, is het verstandig om hier iets aan te doen, voordat je straks last krijgt van langdurige ongezonde stress. Dat wil je natuurlijk niet.

5. Oorzaken

Stress heeft natuurlijk ook een oorzaak. Het komt niet zomaar uit de lucht vallen dat je te maken hebt met stress en meerdere symptomen hebt. Er wordt gedurende een langere periode meer van jou gevraagd, dan dat je eigenlijk aan kunt. Dit wordt ook wel de draagkracht en draaglast genoemd. Misschien heb je hier wel eens van gehoord?

Er zijn meerdere oorzaken van stress. Dit kunnen bepaalde gebeurtenissen zijn, maar ook karaktereigenschappen van jou.

Gebeurtenissen die stress kunnen veroorzaken:

• Iets naars hebben meegemaakt, bijv. een inbraak, ongeluk etc.
• Het overleden van een dierbaar persoon
• Problemen in de relatie, een relatie die voorbij is of een scheiding
• Werkloos zijn of problemen op het werk
• Problemen met geld, bijvoorbeeld schulden
• Langdurig ziek zijn
• Geen vrienden of steun hebben van anderen
• Alleenstaande ouder zijn

Karaktereigenschappen die ervoor kunnen zorgen dat jij snel last hebt van stress:

• Gericht zijn op prestatie en competitie
• Niet goed stil kunnen zitten en niks kunnen doen
• Altijd maar gehaast zijn
• Twee dingen tegelijk doen
• Veel eisen aan jezelf stellen
• Perfectionistisch zijn
• Ambitieus zijn
• Je snel verantwoordelijk voelen
• Betrokken zijn
• Veel waardering willen hebben van anderen
• Lastig om hulp kunnen vragen
• Negatief naar jezelf kijken
• Niet goed over je gevoelens en emoties kunnen praten
• Niet goed nee kunnen zeggen of je grenzen aan kunnen geven

Zoals je ziet zijn er dus best wat oorzaken die bij kunnen dragen dat jij meer stress ervaart. Ook verschillende karaktereigenschappen kunnen ervoor zorgen dat jij misschien sneller vatbaar bent voor stress, en hier eerder last van hebt. 

Ik ben benieuwd of jij hier ook wat van herkent bij jezelf? Wanneer je het herkent, kun je op zoek gaan naar oplossingen. Die ga ik je hieronder geven.

6. Wat kun je doen bij stress?

Het hoeft niet moeilijk te zijn om stress te verminderen. Je kunt hier goed van af komen. De onderstaande tips zijn zeker het proberen waard. 

Zoek uit waar je energie van krijgt

Door dingen te doen die je leuk vindt en waar je energie van krijgt, word je blij. Dat is natuurlijk top. Weet jij van jezelf waar je energie van krijgt? Zo nee, schrijf alles op een papier. Dit kun je er dan bij pakken, wanneer je even niet meer weet wat je moet doen om weer genoeg energie te krijgen. Een heel handig hulpmiddel. 

Zoek uit wat je energievreters zijn

Wat kost jou energie? Misschien kost het jou heel veel energie om iedere week vrijwilligerswerk te doen, of om met die ene vriendin koffie te drinken, omdat ze altijd maar zeurt, of heb je helemaal geen zin om altijd op stap te gaan. Weet jij van jezelf wat jou energie kost? Schrijf dit ook op voor jezelf om het inzichtelijk te maken. Door minder van de energievreters te doen, en meer dingen te doen waar je energie van krijgt, zul je je veel beter en positiever voelen.

Positieve eigenschappen

Wat zijn jouw positieve eigenschappen? Waar ben jij goed in? Ben je behulpzaam, lief en betrouwbaar? Iedereen heeft positieve eigenschappen, ook jij!

Praten met iemand anders

Het kan heel fijn zijn om het met iemand anders over jouw stress te hebben en dit te delen. Je hoeft er niet meer in je eentje mee rond te lopen. Het is een goed idee om iemand uit te kiezen waar jij je veilig en fijn bij voelt. Iemand waar jij je vertrouwd bij voelt. Mocht je niemand hebben waar je dit mee kunt en wil delen, dan kun je het met een onafhankelijk iemand delen, zoals een coach of een psycholoog bijvoorbeeld. Maar net wat bij jou past en wat je fijn vindt.

Opschrijven

Wanneer je het niet zo fijn vindt om met iemand hierover te praten, kun je het ook opschrijven. Waardoor komt het dat jij zoveel stress ervaart? Schrijf het van je af. Dit kan al een hele opluchting zijn voor jou.

Bedenk wat je zelf kunt veranderen

Wat kun je zelf veranderen en welke oorzaken kun je aanpakken? Misschien ervaar je veel stress door je werk of je studie. Je kunt op zoek gaan naar ander werk, of nog beter je best doen met je studie en eerder beginnen met leren. Kijk naar wat je zelf in de hand hebt, want dit is vaak wel het geval. Het komt niet altijd door anderen dat jij stress ervaart. Het zal vast ook voor een deel bij jou liggen. Dus kijk naar de mogelijkheden en naar wat jij hier zelf in kunt veranderen en doen.

Slaap goed en eet en drink goed

Slaap voldoende iedere nacht en zorg ook goed voor jezelf. Zorg ervoor dat je goed en gezond eet. Daarnaast voldoende water drinken. Op deze manier start je uitgerust de dag en krijg je alle vitamines en mineralen binnen die je lichaam nodig heeft. Heel belangrijk.

Beweeg

Ga lekker bewegen. Bewegen is altijd bevorderlijk voor je en kan ervoor zorgen dat je even tijdelijk je stress kwijt raakt. Het is goed voor lichaam en geest. Het heeft vaak een positief effect. Kies iets uit wat je leuk vindt om te doen. Je kunt gaan hardlopen of dansen, maar ook gewoon wandelen of fietsen. Doe iets wat bij je past en vooral iets waar je niet nog meer stress van krijgt ;).

Zorg voor genoeg ontspanning en rust

Gedurende de dag is het heel belangrijk om voldoende rust en ontspanning te hebben. Zorg er naast de verplichtingen ook voor dat je voldoende rust en ontspanning hebt in je dag. Neem pauze tussendoor, lees een boek en leg je telefoon bijvoorbeeld eens voor een paar uur weg.

Ik hoop dat je de symptomen van stress sneller bij jezelf kunt herkennen en ook wat aan de tips hebt. Good luck!

Dit artikel is geschreven door Nienke Bussink

In 2012 afgestudeerd als Sociaal Pedagogisch Hulpverlener. Daarna bij diverse jeugdzorg instanties mensen mogen helpen met diverse problematieken. Nu ben ik Mental Coach en help ik mensen om het beste uit zichzelf te halen!

Website